Miód w chorobach układu pokarmowego

Działanie lecznicze

Miód daje dobre efekty lecznicze w zapaleniu żołądka (gastritis) oraz chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Charakteryzuje się on właściwościami normalizowania upośledzonej czynności wydzielniczej i ruchowej żołądka w tych schorzeniach. Ponadto przyspiesza gojenie zmienionej zapalnie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy.

O ziołomiodach stosowanych w zapaleniu żółądka czytaj tutaj

Miód powoduje stopniowe zmniejszanie bólu i pobudliwości nerwowej, ustępowanie nudności i zgagi, a także poprawę snu i łaknienia. W wielu przypadkach zapalenia i choroby wrzodowej żołądka leczenie miodem pozwala na uzyskanie lepszych wyników niż
w przebiegu tradycyjnej terapii tych schorzeń. Istnieją dowody na to, że miód skutecznie ochrania błonę śluzową żołądka przed szkodliwym działaniem alkoholu.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że obecnie za czynnik wywołujący zarówno zapalenie żołądka, jak i chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy, przyjmuje się zakażenie bakteriami beztlenowymi Helicobacter pylori. A zatem leczniczy wpływ miodu w tych schorzeniach musi mieć związek z jego niekorzystnym oddziaływaniem na ten drobnoustrój.

Miód reguluje czynność wydzielniczą i motoryczną jelit. Dzięki temu stosowany jest
w przypadku zapalenia jelita grubego ze skłonnością do biegunek, a także w zapaleniu jelita cienkiego, zwłaszcza u dzieci. Miód poprzez pobudzenie perystaltyki jelit wykazuje łagodne działanie przeczyszczające i z tego względu jest cennym środkiem w leczeniu przewlekłych zaparć.

Miód stosuje się z powodzeniem w przypadku zapalenia żołądka i jelit (enteritis) zarówno
u dzieci, jak i osób dorosłych. Produkt ten okazał się skuteczny w zakażeniach wywołanych przez bakterie: Salmonella, Shigella, enteropatogenne Escherichia coli i Klebsiella, a także
w zakażeniach rotawirusem typu ludzkiego (HRV). Miód podawany doustnie w płynie elektrolitowym wyraźnie skracał czas trwania biegunek i wysokiej gorączki do 58 godzin,
w porównaniu do klasycznej metody leczenia tego typu schorzenia, polegającej na podawaniu glukozy i elektrolitów we wlewach dożylnych i stosowaniu antybiotyków, trwającej 93 godziny. Dobre efekty uzyskano także w trakcie leczenia nieswoistych, przewlekłych biegunek. Po 4 miesiącach terapii 83% chorych uznano za wyleczonych. Wyraźną poprawę stwierdzono również u 78% pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem okrężnicy.

Miód okazał się skutecznym lekiem w wielu schorzeniach wątroby i dróg żółciowych. Stosuje się go samodzielnie, a także łącznie z podstawową terapią w przypadku wirusowego
i przewlekłego zapalenia wątroby, marskości wątroby, schorzeniach pęcherzyka żółciowego
i dróg żółciowych, kamicy żółciowej, w trakcie długotrwałego przyjmowania leków, zatrucia ołowiem i innymi metalami ciężkimi oraz nadużywania alkoholu. Stwierdzono ponadto korzystne działanie miodu u chorych na żółtaczkę mechaniczną. W wyniku leczenia uzyskuje się zwiększenie przepływu żółci, lepsze opróżnianie pęcherzyka żółciowego i obniżenie poziomu bilirubiny.

Sposoby podawania i dawkowania

Miód stosowany jest jako środek pomocniczy lub podstawowy w leczeniu zapalenia żołądka. Liczne badania kliniczne wskazują na normalizowanie przez miód niewłaściwej czynności wydzielniczej i motorycznej żołądka. W postaci niedokwaśnej tego schorzenia miód powoduje wzrost kwasowości poprzez zwiększenie wytwarzania kwasu solnego i pepsyny oraz wzmożenie czynności ruchowej żołądka. W tym celu miód przyjmuje się 3 razy dziennie,
w postaci zimnego roztworu w wodzie lub naparze z ziół, na 10-15 minut przed posiłkiem. Roztwór należy wypić szybko. W efekcie uzyskuje się zwiększenie wydzielania soku żołądkowego na skutek drażniącego działania zimnego roztworu.

W zapaleniu żołądka z podwyższoną kwasowością miód, po rozpuszczeniu w ciepłej wodzie, przyjmuje się 3 razy dziennie, na 1,5-2 godziny przed jedzeniem. Sposób ten pozwala na znaczne osłabienie czynności wydzielniczej błony śluzowej żołądka, a co za tym idzie - obniżenie zawartości kwasu solnego i pepsyny w soku żołądkowym. Powolne wypicie ciepłego roztworu miodu przyczynia się do rozszerzenia ścian komórkowych błony śluzowej oraz zmniejszenia ich napięcia, co w konsekwencji prowadzi do rozcieńczenia śluzu w żołądku i szybkiego wchłaniania miodu bez podrażnienia błony śluzowej.
W nadkwaśnej, jak i niedokwaśnej postaci zapalenia żołądka, leczenie miodem prowadzi się najczęściej przez 2 miesiące, stosując od 100 do 200 g miodu dziennie, to jest 5-10 łyżek stołowych. Proponuje się rozdzielenie tej dawki miodu na 3 części i podawanie według schematu: rano i wieczorem po 30-60 g, w ciągu dnia 40-80 g, na 1,5-2 godziny przed posiłkiem rannym i popołudniowym oraz 3 godziny po kolacji. Miód należy rozpuścić w 1/2 lub całej szklance ciepłej wody.
W wyniku leczenia uzyskuje się zmniejszenie bólu, pobudliwości nerwowej, polepszenie snu, a w przypadku nadkwaśności dodatkowo ustąpienie nudności i zgagi. Specjaliści twierdzą, że za pomocą miodu można uzyskać pozytywne wyniki leczenia większości przypadków zapalenia żołądka.
Liczni apiterapeuci wskazują na lepsze działanie miodu w wymienionych schorzeniach po rozpuszczeniu go w naparach z surowców zielarskich, takich jak kwiat nagietka, ziele dziurawca, kwiat i liść podbiału oraz nasiona lnu.
W wyniku leczenia miodem choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy uzyskuje się często znacznie lepsze efekty niż przy zastosowaniu tradycyjnej terapii. Lekarze bułgarscy uzyskali na przykład znaczne polepszenie stanu zdrowia w wielu ciężkich przypadkach choroby wrzodowej. W trakcie podawania miodu obserwowano złagodzenie wielu objawów towarzyszących tej chorobie: zmniejszenie bólu i pobudliwości nerwowej, ustępowanie zgagi
i odbijania oraz poprawę snu i łaknienia. W rezultacie uzyskano wzrost masy ciała, poprawę obrazu krwi, a także normalizację stolca i wydzielania soku żołądkowego.

W chorobie wrzodowej żołądka z podwyższoną i obniżoną kwasowością oraz w chorobie wrzodowej dwunastnicy, miód przyjmuje się w identyczny sposób jak w przypadkach zapalenia żołądka. Dawkowanie miodu prowadzi się również według tego samego schematu.
Dobre efekty daje także łączne stosowanie kilku produktów pszczelich, to jest miodu, propolisu, pyłku kwiatowego i mleczka pszczelego. Ze względu na złożony mechanizm powstawania choroby, najlepsze efekty daje jednoczesne stosowanie kilku metod leczenia, takich jak apiterapia, fizykoterapia, kąpiele. Bardzo ważne jest przestrzeganie diety, wyeliminowanie alkoholu oraz ostrych przypraw. Korzystne jest także przyjmowanie miodu rozpuszczonego w naparze z liści szałwii lub w soku z aloesu.
Na podstawie badań farmakologicznych stwierdzono, że miód pobudza czynność jelita cienkiego i zwiększa wydzielanie soku jelitowego. Działanie to jest najsilniejsze po zastosowaniu 12,5% roztworu miodu, natomiast roztwory zawierające wyższe stężenia tego produktu obniżają wydzielanie soku jelitowego i hamują perystaltykę jelit. Rozcieńczony miód zapewnia również właściwe ukrwienie jelit, niezbędne do ich prawidłowej motoryki, wytwarzania soku jelitowego i transportu składników odżywczych do krwi. W celu przeczyszczającym miód w ilości 1 łyżki stołowej można przyjmować po rozpuszczeniu
w wodzie, soku jabłkowym, a także w naparze z liści senesu.
W przypadku zapalenia jelita grubego miód podaje się 3 razy dziennie, w ilości 1-2 łyżek stołowych (60-120 g), przed jedzeniem, rozpuszczony w wodzie lub soku jabłkowym do gęstej konsystencji. Roztwór powinien mieć temperaturę pokojową.

Artykuł doc. dr. Bogdana Kędzi i mgr. Elżbiety Hołderny-Kędzi.
Przedruk za zezwoleniem B. Kędzi, E. Hołderny-Kędzi "Leczenie miodem".  Autorzy artykułu są pracownikami naukowymi, członkami Pszczelarskiego Towarzystwa Naukowego.

Zajmują się m.in. właściwościami farmakologicznymi, mikrobiologicznymi i leczniczymi produktów pszczelarskich. Na ten temat opublikowali kilkadziesiąt prac naukowych i cztery monografie.